दिल्लीत हिवाळा सुरू झाल्याने राष्ट्रीय राधिनी सर्व प्रकारच्या प्रदूषणाच्या विळख्यात येत असून शहरातील हवेची गुणवत्ता ‘खराब’ श्रेणीत राहिली आहे. मात्र, एका ताज्या संशोधनानुसार, मागील वर्षांच्या तुलनेत यंदा भुसभुशीत होण्याचे प्रमाण कमी झाले आहे.
दिल्लीतील 35 मॉनिटरिंग स्टेशनपैकी 14 ने शनिवारी 11 च्या तुलनेत ‘अतिशय खराब’ श्रेणीतील हवेची गुणवत्ता नोंदवली.
३ दिवस दिल्लीतील हवा कशी असेल?
- सोमवारीही हवेचे आरोग्य सुधारणार नाही
- मंगळवारी वारे ‘खराब’ श्रेणीत राहतील
- बुधवारी हवेचे आरोग्य ‘अत्यंत वाईट’ होईल
या केंद्रांमध्ये आनंद विहार, बवाना, द्वारका, जहांगीरपुरी, मुंडका, नरेला, पटपरगंज, रोहिणी, शादीपूर, सोनिया विहार आणि वजीरपूर यांचा समावेश आहे.
दरम्यान, शनिवारी सॅटेलाईट डेटानुसार, पंजाबमध्ये 45, हरियाणामध्ये 15 आणि उत्तर प्रदेशमध्ये 30 घटनांची नोंद झाली आहे.
- आकडेवारीनुसार, 15 सप्टेंबर ते 19 ऑक्टोबर या कालावधीत एकूण 2,733 भगदाड जाळण्याच्या घटनांची नोंद झाली आहे. त्यापैकी पंजाबमध्ये 1,393, हरियाणामध्ये 642, उत्तर प्रदेशमध्ये 687 आणि दिल्लीत 11 प्रकरणे नोंदवली गेली आहेत.
- इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी (आयआयटी) कानपूरचे प्रोफेसर एस. एन. त्रिपाठी यांच्या नेतृत्वाखालील ताज्या अभ्यासानुसार, गेल्या आठवड्यात दिल्लीच्या हवेच्या गुणवत्तेत घसरण झाली आहे आणि AQI अजूनही ‘खराब’ श्रेणीत नोंदवला जात आहे.
- हवेच्या गुणवत्तेतील ही घसरण गेल्या तीन आठवड्यांत तुलनेने चांगल्या हवेच्या गुणवत्तेच्या थोड्या कालावधीनंतर येते. प्रदूषणाच्या पातळीत वाढ होण्यामागे हंगामी बदल आणि होरपळ जाळण्याचे प्रमाण तज्ज्ञांना जबाबदार धरले जात आहे.
अभ्यासात म्हटले आहे की, दिल्लीची हवेची गुणवत्ता गेल्या महिन्यात सतत खालावत चालली आहे, PM 2.5 मूल्ये फक्त 27 सप्टेंबर ते 29 सप्टेंबर दरम्यान राष्ट्रीय वातावरणीय वायु गुणवत्ता मानक (NAAQS) च्या खाली नोंदवली गेली.
- या अल्प कालावधीच्या बाहेर, हवेची गुणवत्ता स्वीकार्य मानकांपेक्षा जास्त राहिली आहे आणि दिवसेंदिवस खराब होत आहे.
- अलिकडच्या वर्षांत, पीएम 2.5 ची एकाग्रता सुमारे 500 µg प्रति घनमीटरपर्यंत पोहोचली आहे, तर PM 10 पातळी 24 तासांच्या आधारावर 700 µg प्रति घन मीटरपेक्षा जास्त झाली आहे.
- PM 2.5 हे सूक्ष्म कणांचा संदर्भ देते जे शरीरात खोलवर जातात आणि फुफ्फुस आणि श्वसनमार्गामध्ये जळजळ होऊ शकतात, ज्यामुळे कमकुवत रोगप्रतिकारक शक्तीसह हृदय आणि श्वसन समस्यांचा धोका वाढतो.
अभ्यासानुसार, सध्या PM 2.5 ची पातळी 110 µg/m3 च्या आसपास आहे आणि पंजाब, हरियाणा आणि उत्तर प्रदेश सारख्या शेजारील राज्यांमध्ये शेजारच्या शेजारील राज्यांमध्ये होरपळ जाळण्याच्या घटनांमध्ये वाढ झाल्यामुळे येत्या आठवड्यात हा आकडा वाढण्याची अपेक्षा आहे.
थंडीच्या काळात दिल्लीला प्रदूषणाचा सामना करावा लागतो. ही स्थिती अनेक कारणांमुळे उद्भवते जसे की वाऱ्याचा कमी वेग, घसरलेले तापमान, उच्च आर्द्रता पातळी आणि प्रदूषण कणांची उपस्थिती, जे संक्षेपणासाठी पृष्ठभाग म्हणून कार्य करतात.
हवामान विभागाने दिलेल्या माहितीनुसार, सोमवारी आकाश निरभ्र राहण्याची शक्यता आहे.
मानकांनुसार, शून्य आणि ५० मधला AQI ‘चांगला’ आहे, 51 आणि 100 मधला ‘समाधानकारक’ आहे, 101 आणि 200 मधला आहे ‘मध्यम’ आहे, 201 आणि 300 मधला आहे ‘खराब’ आहे, 301 आणि 400 मधला आहे ‘मध्यम’ आहे ‘खूप वाईट’ आणि 401 ते 500 दरम्यान ‘गंभीर’ मानले जाते.
