भारतातील अन्न खाण्याच्या पद्धतीला सर्वात टिकाऊ म्हणून स्थान देण्यात आले आहे लिव्हिंग प्लॅनेट रिपोर्ट 2024नुकतेच वर्ल्ड वाइड फंड फॉर नेचर (WWF) द्वारे जारी केले गेले. अहवालात जगभरातील हवामान-अनुकूल अन्न वापराच्या पद्धतींवर भर देण्यात आला आहे. त्यात G20 देशांसाठीचे नमुने विशेषत: तपशीलवार दिले आहेत, त्यापैकी किती “अन्नासाठी ग्रहांच्या हवामानाची सीमा” ओलांडतात ते हायलाइट करते. ही सीमा तापमानवाढीच्या 1.5 अंश सेल्सिअसच्या आत राहण्यासाठी अन्न प्रणाली उत्सर्जित करू शकणाऱ्या हरितगृह वायूचे जास्तीत जास्त प्रमाण दर्शवते.
हे देखील वाचा:‘मीटी राइस’ म्हणजे काय? दक्षिण कोरिया शाश्वत प्रथिने किकसाठी संकरित तांदूळ विकसित करतो
“आम्ही अन्नाच्या वापराकडे लक्ष न दिल्यास अधिक शाश्वत अन्न उत्पादनातून मिळणारे कोणतेही नफा थोडेच मोजले जातील. जर जगातील प्रत्येकाने 2050 पर्यंत जगातील प्रमुख अर्थव्यवस्थांच्या सध्याच्या अन्न वापराच्या पद्धतींचा अवलंब केला, तर आम्ही 1.5 अंश सेल्सिअस हवामानाचे लक्ष्य ओलांडू. अन्न-संबंधित हरितगृह वायू उत्सर्जन 263% ने वाढले आहे आणि आम्हाला आधार देण्यासाठी एक ते सात पृथ्वीची आवश्यकता आहे,” अहवालाचा अंदाज आहे. तथापि, भारत आणि इंडोनेशिया या दोन देशांनी “अन्नासाठी ग्रहांची हवामान सीमा” ओलांडलेली नाही.
जर सर्व राष्ट्रांनी या दोघांच्या आहार पद्धती (उपभोगाच्या दृष्टीने) पाळल्या तर जगाला अन्नाची मागणी पूर्ण करण्यासाठी “एक पृथ्वी” पेक्षा कमी आवश्यक असेल, असे अहवालात सुचवले आहे. भारतासाठी हा आकडा सर्वात कमी 0.84 आहे – याचा अर्थ असा आहे की या प्रणालीनुसार, हरितगृह वायू उत्सर्जन मर्यादा ओलांडल्याशिवाय ग्रहाची संसाधने अन्नाच्या गरजा पूर्ण करण्यासाठी पुरेशी आहेत. अहवालात भारतातील राष्ट्रीय बाजरी मोहिमेचा उल्लेख आहे आणि जागतिक उद्दिष्टे पूर्ण करण्यात स्थानिक परंपरांची भूमिका अधोरेखित केली आहे. त्यात म्हटले आहे, “आरोग्यदायी आणि पौष्टिक आहार मिळवणे हे स्थानिक सांस्कृतिक परंपरा, वैयक्तिक निवड आणि उपलब्ध अन्न यांच्यावर खूप प्रभाव पाडेल… काही देशांमध्ये, पारंपारिक खाद्यपदार्थांना प्रोत्साहन देणे हा आहार बदलण्यासाठी एक महत्त्वाचा घटक असेल. उदाहरणार्थ, राष्ट्रीय बाजरी मोहीम भारताची रचना या प्राचीन धान्याचा राष्ट्रीय वापर वाढवण्यासाठी करण्यात आली आहे, जे आरोग्यासाठी चांगले आहे आणि हवामान बदलाच्या पार्श्वभूमीवर अत्यंत लवचिक आहे.”
फोटो क्रेडिट: WWF लिव्हिंग प्लॅनेट रिपोर्ट 2024
अर्जेंटिना, ऑस्ट्रेलिया आणि युनायटेड स्टेट्स सारख्या देशांच्या अन्न वापराच्या पद्धतींना सर्वात कमी टिकाऊ म्हणून स्थान देण्यात आले आहे. अहवालात संदर्भात्मक सूचना दिल्या आहेत ज्यामुळे परिस्थिती सुधारण्यास मदत होऊ शकते. हे स्पष्ट करते, “विकसित देशांसाठी, आहारातील बदलांमध्ये वनस्पती-आधारित खाद्यपदार्थ आणि कमी प्राणी उत्पादनांचा समावेश करणे आवश्यक आहे. त्याच वेळी, कुपोषण, भूक आणि अन्न असुरक्षिततेच्या महत्त्वपूर्ण ओझ्यांचा सामना करणाऱ्या देशांसाठी, पौष्टिक आहार साध्य करण्यासाठी वाढ करणे आवश्यक आहे. वापर, प्राणी-स्रोत अन्नांसह.”
हे देखील वाचा:या स्वीडिश सुपरमार्केटच्या आत एक मिनी फार्म आहे! तेथे काय उगवले जाते ते पहा
